Top 11 Loại nấm ngon tốt cho sức khỏe
Nấm bào ngư
Nấm bào ngư hay còn được gọi là nấm sò có nguồn gốc từ Đức, nó mọc ở trên các cây gốc mục hay yếu để hút chất dinh dưỡng, vì không có diệp lục nên nấm vào ngư có màu trắng ngà như vỏ sò và không thể tự tổng hợp thức ăn nên dinh dưỡng chỉ phụ thuộc chính vào các dưỡng chất hút được từ cây mẹ, nên bởi vậy nấm bào ngư rất bổ và tốt cho sức khỏe.
Nấm bào ngư chứa đa dạng các loại chất như chất khoảng, vitamin,…Hàm lượng protein ở dạng dễ tiêu chiếm từ 70-90%, còn các loại rau khác thường thấp hơn; hàm lượng carbon hyđrat của nấm khá cao, cao hơn cả thịt bò, khoai tây và các loại rau khác (hyđrocanbon của thịt bò= 0,5mg/100g). Nấm chứa ít chất béo, nhưng chứa nhiều chất khoáng như: kali, phốt pho,mangan, sắt và canxi hàm lượng vitamin cao, đồng thời trong nấm còn chứa một lượng vitamin Bcomlex 5,82mg/100g nấm tươi, vitamin A được mệnh danh là vitamin thanh xuân (0,8mg/100g nấm tươi), là “thần dược” cho các chị em phụ nữ muốn luôn tươi trẻ khi có thêm chất chống oxy hóa. Một số công dụng khác là:
- Chống ung thư: tác dụng chống ung thư của nấm bào ngư do sự hiện diện của lovastatin trong tai nấm, tập trung ở phiến nấm và đặc biệt ở bào tử nấm.
- Với các kết quả nghiên cứu dược lý người ta cho biết trong nấm bào ngư có chất pleutorin có công hiệu kháng khuẩn gram dương và kháng cả tế bào ung thư… Các nghiên cứu khác nấm tươi có tác dụng làm giảm thiểu đối với cholesterol và đường máu cho kết quả khả quan.
- Phòng ngừa giun sán: trong tự nhiên nấm bào ngư tươi có tiết ra chất kháng tuyến trùng và giun tròn.
- Nấm bào ngư còn có khả năng phòng và chữa các bệnh như làm hạ huyết áp, chống béo phì, chữa bệnh đường ruột, tẩy máu xấu…
Vừa là “rau sạch” và vừa là “thịt sạch”, nấm bào ngư luôn là lựa chọn thích hợp cho những bữa cơm của gia đình, vừa mang lại vị thơm ngon hấp dẫn, lại vừa giúp bồi bổ sức khỏe, ngăn ngừa các căn bệnh nguy hiểm. Giá của nấm bào ngư khá rẻ, phù hợp với túi tiền nhiều người khi chỉ rơi vào khoảng 60.000 đồng/kg nấm sò.
Nấm hải sản
Nấm hải sản hay nấm ngọc châm, nấm bạch huyết có màu trắng sáng, dễ nhầm với nấm kim châm nhưng trên mũ nấm có màu vân đá khác với nấm kim châm, ngoài ra đặc biệt hơn nấm ngọc châm cố vị hải sản, sẽ là lựa chọn hoàn hảo cho những tín đồ hải sản.
Trong nấm hải sản co chưa rất nhiều acid amin mà cơ thể không thể tự tổng hợp như isoleucine, leucine, methionine, phenylalanine, threonine, valine, tryptophan, histidine – đều là những loại acid amin cần thiết cho sức khỏe con người. Ngoài ra, nấm hải sản còn chứa khá nhiều canxi, chất xơ cùng với nhiều loại vitamin thiết yếu khác như vitamin E, vitamin B1, vitamin B12,…Do vậy, nấm hải sản có nhiều công dụng cụ thể là:
- Hỗ trợ điều trị ung thư: nấm chứa nhiều axit amin, protein và beta glucans – thành phần có tác dụng hỗ trợ và giúp làm giảm quá trình phát triển, tiêu diệt các tế bào ung thư.
- Ngăn ngừa triệu chứng một số bệnh: các thành phần trong nấm hải sản còn giúp ngăn ngừa những triệu chứng của bệnh hen suyễn, bệnh tiểu đường và dị ứng.
- Thúc đẩy hệ miễn dịch: nấm hải sản có tác dụng tốt trong việc hỗ trợ hệ tiêu hóa làm việc hiệu quả
- Giúp giảm mỡ thừa: nấm hải sản có chức năng giúp bạn giảm mỡ cơ thể do có chứa axit linoleic liên hợp (CLA) – một loại axit béo không bão hòa có lợi. Vì vậy, nấm hải sản có thể trở thành trợ thủ tuyệt vời và đắc lực trong quá trình giảm cân của bạn.
- Đẩy mạnh sự trao đổi chất: ăn nấm hải sản thường xuyên giúp các hoạt động sinh học của cơ thể xảy ra dễ dàng, từ đó tăng cường quá trình trao đổi chất và thúc đẩy sự hấp thu dinh dưỡng để giúp bạn có một cơ thể tràn đầy sinh khí và khỏe mạnh.
- Thúc đẩy sự phát triển trí tuệ: hàm lượng acid amin khá cao có trong nấm hải sản có thể khuyến khích tăng cường trí nhớ. Nấm hải sản thực sự cần thiết cho việc duy trì sức khỏe và thúc đẩy sự phát triển trí thông minh ở trẻ em cũng như khắc phục chứng hay quên, đãng trí ở người lớn.
- Bên cạnh đó, nấm hải sản còn có tác dụng giúp giảm quá trình lão hóa da, tốt cho dạ dày và gan.
Với nhiều công dụng chữa bệnh và vị ngon đặc biệt từ hải sản, loại nấm này có thể chế biến thành nhiều món ăn – bài thuốc như canh đậu nấu nấm hải sản, thịt bò xào nấm hải sản, lẩu nấm hải sản,…rất ngon miệng và bổ dưỡng. Trên thị trường, nấm hải sản được bán với giá khá rẻ, từ 180.000 – 200.000/1kg tha hồ cho bạn chế biến.
Nấm kim châm
Nấm kim châm có hình giá đậu nhưng với kích thước lớn. Mũ nấm lúc còn non có hình câu hay hình bán cầu, về sau chuyển sang dạng ô. Theo Đông y, nấm có độ giòn và vị ngọt, tính bình, tốt cho sức khỏe con người.
Theo các nhà nghiên cứu, 100gr nấm kim châm cung cấp khoảng 36 calo, thích hợp với những người thừa cân, và trong đó, lượng chất béo chỉ chiếm 0,3g; còn lại là các khoáng chất là natri 3mg, kali 359mg, cacbonhydrat 8g, protein 2,7g, chất xơ 2,7g và đường chỉ có 0,2g. Cùng với chúng là các loại vi chất khác là sắt1,2 mg; vitamin D5 IU; vitamin B6 0,1 mg; magie 16 mg. Ngoài ra theo nghiên cứu của trường Đại học quốc gia Singapore và theo Wikipedia, nấm kim châm có các chất chống ôxi hóa[2][3] như ergothioneine, một số lượng lớn của một protein, chỉ định 5, giúp điều hòa hệ thống miễn dịch. Nó cũng chứa flammutoxin, một loại protein cytolytic và cardiotoxic [5][6], mà có thể hấp thụ kém bằng đường ăn uống kém. Nấm kim châm thường được dùng như một loại rau bổ dưỡng với nhiều công dụng như:
- Nấm kim châm giúp phòng ngừa ung thư dạ dày: Khảo sát từ năm 1998 đến năm 2002 tại Nagano, Nhật Bản đã chỉ ra khả năng chống ung thư dạ dày của nấm kim châm.
- Nấm kim châm là một trong những “vị cứu tinh” giúp tăng cường sinh lực phái mạnh khi có chứa nhiều lượng vitamin E giúp cải thiện hormon ở nam giới.
- Nấm kim châm có nhiều lysine. Lysine giúp cho quá trình phát triển ở trẻ được diễn ra tốt nhất cả về thể chất và trí tuệ. Ngoài ra, chúng còn hỗ trợ điều trị các bệnh nhân bị mỡ máu, tiểu đường,…
- Nấm kim châm thanh nhiệt, giải độc cơ thể: giúp cơ thể trở nên khỏe mạnh, thanh nhiệt, giải độc, kiện tỳ dưỡng can, lợi thủy thông tâm.
Dù là một loại dược liệu nhưng nếu ta không chọn mua đúng loại nấm an toàn, tác dụng sẽ hoàn toàn ngược lại. Tuy nhiên, những loại nấm chất lượng lại cho ra nhiều món ăn thật ngon và bổ dưỡng như canh kim chi nấm thịt bò, canh thập cẩm, nấm kim xào thập cẩm, thịt heo xào nấm kim, nấm kim châm chiên giòn, lẩu nấm, lẩu thập cẩm, lẩu gà, bò…
Hiện nay trên thị trường nấm kim châm được bày bán khá phổ biến với giá rất rẻ, chỉ trên dưới 70.000 đồng/kg là cả nhà bạn đã có một bữa ngon rồi, tuy nhiên bạn phải cẩn thận trong việc chọn mua để tránh mua phải loại nấm kém chất lượng hại cho sức khỏe người dùng.
Nấm mối
Sở dĩ có tên gọi là nấm mối là bởi vì loại nấm này chỉ mọc được những nơi có mối làm tổ, đất bị đùn xốp lên và nấm mối mọc, bởi vậy nấm mối khá ít và hiếm nhưng đồng thời lại rất bổ dưỡng và ngon miệng.
Nấm mối rất giàu can xi, phốt pho, sắt, protein thực vật và các chất dinh dưỡng khác rất tốt cho việc bồi bổ sức khỏe bởi vậy, nấm mối luôn được những người sành ăn săn lùng tìm kiếm và ưa chuộng. Sau đây là một số công dụng của nấm mối:
- Lợi cho kinh nguyệt và làn da phụ nữ (Theo y học cổ truyền Trung Quốc): dành riêng cho làn da bị dị ứng, nhất là da phụ nữ, trẻ em; loại bỏ nguy cơ bị viêm nhiễm do các tia hồng ngoại từ ánh nắng mặt trời gây nám, rám da và ung thư da.
- Tăng cường sức đề kháng: chất polysaccharide trong nấm có khả năng hoạt hóa miễn dịch cho tế bào trong cơ thể. Đồng thời thúc đẩy quá trình sản sinh và phát triển tế bào lympho, kích hoạt hai tế bào lympho B và lympho T.
- Ngăn ngừa và điều trị ung thư: nấm có công dụng kích thích cơ thể sản sinh chất interferon, nhờ đó quá trình sinh trưởng và lưu chuyển của virus bị ức chế. Đồng thời các tế bào ung thư bị ngăn ngừa và giảm đi tỷ lệ phát triển trong cơ thể
- Chống lão hóa: nấm mối có tác dụng xóa bỏ các gốc tự do có hại, làm giảm chất mỡ thừa trong cơ thể, từ đó quá trình lão hóa cơ thể chậm lại và tuổi thọ được kéo dài thêm.
- Giải độc gan: nấm mối có làm giảm thiểu tác hại của các chất như carbon tetrachlorid, pred-nisone và thioacetamide đối với tế bào gan. Hơn nữa, nấm giúp hạ thấp men gan và làm tăng hàm lượng glucogen trong gan.
- Ngoài ra nấm mối còn có rất nhiều công dụng khác và đặc biệt tốt cho tất cả các bệnh nhân bị bệnh ung thư. Thêm vào đó, nếu biết kết hợp đúng cách, nấm mối sẽ là những món ăn rất ngon và rất bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe người ăn.
Vì khá hiếm và mọc rất ít, lại theo mùa vụ nên nấm mối được bán với giá từ 400.000 – 500.000/1kg tùy thuộc theo độ tươi hay khô.
Nấm ngọc tẩm
Khác với nhiều loại nấm khác, nấm ngọc tẩm lại gây ấn tượng đặc biệt cho người thưởng thức khi mang mùi vị cua ngọt thanh, hợp khẩu vị với nhiều người.
Nấm ngọc tẩm chứa rất nhiều các loại chất tốt cho sức khỏe con người, hỗ trợ chữa bệnh như arginine (một loại acid amin cần thiết mà cơ thể khó có thể tự tạo ra được), lysine (một loại acid amin mà cơ thể không thể tự tổng hợp, rất cần thiết và tốt cho xương), dextran (là một loại thuốc bổ máu, tăng cường huyết tương và khoáng chất sắt)…Một số công dụng cụ thể của loại nấm này là:
- Giúp tăng cường trí nhớ: đối với những người có trí nhớ kém thì ăn nấm ngọc tẩm rất cần thiết để tăng cường trí nhớ. Nó là một trong 5 loại thực phẩm bổ dưỡng được các chuyên gia khuyến cáo nên ăn thường xuyên bởi có chứa lượng calori không cao.Đối với thanh thiếu niên, nấm vị cua giúp tăng khả năng tập trung và ghi nhớ. Phục vụ tối ưu cho việc học tập và tư duy sáng tạo.
- Tăng sức đề kháng: nấm ngọc tẩm được biết đến như thực phẩm kích thích hệ thống miễn dịch làm việc hiệu quả. Giám đốc của Viện Y Thảo dược ở Washington, Douglas Schar cho biết: “Nấm tăng hoạt động và sản xuất tế bào máu trắng của cơ thể theo cách tích cực nhất, đây là điều tốt khi bạn bị nhiễm trùng”.
- Điều trị các bệnh thông thường: các chất này có thể chuyển hóa thành vitamin D. Vì thế, nó có tác dụng rất tốt trong việc tăng đề kháng với bệnh, phòng ngừa và điều trị những bệnh thông thường như sốt, cảm cúm. Ngoài ra còn hỗ trợ phát triển xương, tốt cho xương khớp.
- Phòng chống xơ gan: với những dưỡng chất có sẵn, nấm ngọc tẩm có tác dụng như phục hồi các rối loạn chức năng trong cơ thể, hỗ trợ sản sinh ra các tế bào gan mới, thúc đẩy các cơ quan như hệ tiêu hóa, thận hoạt động mạnh hơn để gan làm việc nhẹ nhàng hơn, bảo đảm gan luôn khỏe mạnh và làm việc hiệu quả.
- Nâng cao thể trạng của cơ thể: khi cảm thấy cơ thể thường xuyên mệt mỏi, sút cân, bạn có thể dùng nấm ngọc tẩm để bồi bổ. Nấm vị cua có chứa nhiều vitamin, dễ ăn, dễ chế biến nên thích hợp cho người ốm.
Là loại nấm vừa ngon vừa bổ, nấm ngọc tẩm là sự lựa chọn của nhiều chị em khi nấu các bữa ăn gia đình với nhiều món lạ miệng và tốt cho sức khỏe được chế biến từ loại nấm này như món gà hấp nấm, gỏi sứa nấm vị cua, cháo nấm ngọc tẩm, nấm ngọc tẩm nướng,…Tuy vậy, ta không nên ăn quá nhiều loại nấm này tránh bị thừa chất và trước khi ăn, cần đun chín hoàn toàn ở nhiệt độ cao. Trên thị trường hiện nay nấm ngọc tẩm được bán với giá khá rẻ, từ 175.000 – 190.000 đồng/1kg, phù hợp với túi tiền nhiều người.
Nấm đùi gà
Nấm đùi gà được mệnh danh là Nữ Hoàng của các loại nấm. Nấm có phần nón hình cầu, thân nhỏ dài giống như đùi gà.
Khi nấm còn non có thể dùng để nấu ăn, chất thịt nấm rất giòn, mùi vị thơm ngon như hạnh nhân. Ngoài việc là một loại nấm ăn ngon,thì còn có giá trị dinh dưỡng cao. Hàm lượng protein trong nấm đùi gà gấp 4-6 lần loại rau thông thường khác… Nấm Đùi Gà có chứa nhiều vitamin, amino acid thiết yếu cho cơ thể và khoáng chất giúp tăng cường trí lực, lưu thông khí huyết cùng chất xơ và các nguyên tố vi lượng như selen, kali và vitamin B3,… rất phong phú, đa dạng.
Cụ thể nấm đùi gà mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như sau:
- Nấm đùi gà tính ôn, chủ trị chứng tiêu khát (bệnh tiểu đường)
- Nấm đùi gà có hiệu quả chống ung thư, điều tiết sức miễn dịch của cơ thể và cải thiện tuần hoàn máu, đường đa nấm đùi gà là thành phần công hiệu chính trong đó.-
- Nấm đùi gà giúp tăng cường chức năng đường ruột, dạ dày, hỗ trợ tiêu hoá, kích thích nhu cầu ăn làm cho ăn ngon miệng. Cải thiện tuần hoàn máu, giảm mỡ trong máu, điều chỉnh huyết áp, điều tiết miễn dịch.-
- Nấm đùi gà ngoài việc là một loại nấm ăn ngon, thì còn có giá trị dinh dưỡng cao. Hàm lượng protein trong nấm đùi gà gấp 4-6 lần loại rau thông thường khác…
- Nấm đùi gà có chứa nhiều vitamin, amino acid thiết yếu cho cơ thể và khoáng chất giúp tăng cường trí lực, lưu thông khí huyết. Các nhà khoa học cũng cho biết chiết xuất từ nấm đùi gà có tác dụng ngăn ngừa ung thư rất tốt
- Nấm đùi gà có chứa nhiều vitamin, amino acid thiết yếu cho cơ thể và khoáng chất giúp tăng cường trí lực, lưu thông khí huyết. Các nhà khoa học cũng cho biết chiết xuất từ nấm đùi gà có tác dụng ngăn ngừa ung thư rất tốt
Hiện nay nấm đùi gà được bày bán khá phổ biến trên thị trường với giá chỉ từ 140.000 – 160.000/1kg là bạn có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon khác rồi như lẩu nấm đùi gà, nấm đùi gà nướng, nấm đùi gà xào thịt,…vừa tốt cho sức khỏe lại vừa làm ngon miệng cả nhà.
Nấm tuyết
Nấm tuyết hay còn được gọi là mộc nhĩ trắng, ngân nhĩ, bạch nhĩ tử từ xa xưa đã được mệnh danh là loại thực phẩm
“trường sinh bất lão” vừa hiếm vừa quý, chỉ những nhà quyền cao chức trọng mới dám sử dụng. Nhưng ngày nay, ngân nhĩ đã được mở rộng trồng và khá phổ biến, dễ tìm dễ thấy.
Với vị ngọt, tính bình, thích hợp làm đồ bồi bổ cho cơ thể suy nhược, cơ thể yếu ớt, nên ngân nhĩ luôn là một trong những nguyên liệu tạo nên những món ăn vừa bổ vừa hấp dẫn. Theo Wikipedia, nấm tuyết có chứa rất nhiều các loại vitamin như vitamin A, vitamin B1, vitamin B2, vitamin B3, vitamin B5, vitamin B6, vitamin B9, vitamin B12, vitamin C, vitamin D, và Carotene; các chất dinh dưỡng: protein, chất béo, cacbohydrate cùng các khoáng chất là Canxi, Photpho, Kẽm, Đồng,Kali, Natri, Selen, Magne. Không chỉ vậy, ngân nhĩ theo sách cổ còn là một món ăn – bài thuốc với nhiều công dụng hữu ích chữa bệnh như:
Cao huyết áp, xơ cứng động mạch: 25g ngân nhĩ, 25g hà thủ ô sống, 40g mè đen. Ngân nhĩ và hà thủ ô sắc nước, lọc bỏ bã sau đó cho thêm mè đen đã được rang và tán bột vào dùng.
Hỗ trợ chữa ung thư dạ dày, giúp nhuận phế: 15g ngân nhĩ, 40g đường phèn ( hoặc cho thêm 15g mộc nhĩ). ắc nước uống, mỗi ngày 1 lần, dùng thường xuyên.
- Ho khan không đờm: 40g ngân nhĩ, 40g rễ cỏ tranh, 20g la sơn trà Nhật Bản ( còn gọi là tỳ bà ), 50g đường trắng ( hoặc mật ong ). Lá sơn trà bỏ lông, sắc cùng với ngân nhĩ và rễ cỏ tranh, lọc bỏ bã rồi thêm đường ( hoặc mật ong ) uống, sáng, tối mỗi buổi 1 lần
- Khô họng, khản tiếng, ho khan: Ngân nhĩ lượng vừa đủ dùng, 1 quả trứng vịt vỏ xanh ( cho lòng đỏ đậm màu ). Nấu canh ăn.
- Hỗ trợ chữa Ung thư phổi, ho khan, ho ra máu: 15g ngân nhĩ, 50g đường phèn( hoặc thêm 25g củ sen ). Ngâm ngân nhĩ trong nước ấm khoảng 1 tiếng, nấu sền sệt, cho đường phèn vào dùng
- Ngân nhĩ còn có tác dụng sinh huyết, bảo vệ tế bào gan, chống đông máu, ức chế bệnh huyết khối, giảm mỡ máu, hạ đường huyết, chống lão hóa, kháng ung thư.
Là loại thực phẩm bổ dưỡng và thơm ngon, nấm tuyết được nhiều người ưa chuộng và có thể chế biến được nhiều loại món ăn Đông y phong phú, hiện nay, ngân nhĩ được bán với giá trên dưới 450.000 đồng/1kg tùy theo từng loại trồng ở nơi khác nhau.
Nấm linh chi
Nấm linh chi hay còn được gọi với nhiều tên khác như Tiên thảo, Nấm trường thọ, Vạn niên chung,…ngày xưa rất hiếm và quý nên chỉ dùng để cho vua chúa thưởng thức, tỉ lệ mọc còn thấp hơn cả nhân sâm (1:1.000.000)
Nấm Linh chi là một dược liệu mà con người từ xa xưa đã biết dùng làm thuốc. Trong “Thần nông bản thảo” xếp Linh chi vào loại siêu thượng phẩm hơn cả nhân sâm; trong “Bản thảo cương mục” coi Linh chi là loại thuốc quý, có tác dụng bảo can (bảo vệ gan), giải độc, cường tâm, kiện não (bổ óc), tiêu đờm, lợi niệu, ích vị (bổ dạ dày). Có nhiều công trình nghiên cứu trên thế giới đã định danh được các hoạt chất và xác định tác dụng dược lý của nấm linh chi như: Germanium, acid ganoderic, acid ganodermic, acid oleic, ganodosteron, ganoderans, adenosin, beta-D-glucan, (đặc biệt trong nấm Linh chi, có hàm lượng germanium cao hơn trong nhân sâm đến 5 – 8 lần).
Các nhà khoa học Việt Nam tìm thấy trong nấm Linh chi có chứa 21 nguyên tố vi lượng cần thiết cho sự vận hành và chuyển hóa của cơ thể như: đồng, sắt, kalium, magnesium, natrium, calcium và khoảng hơn 400 thành phần hoạt chất như Polysaccharides: Beta-D-Glucan, FA, F1, F1-1a, D-6, A, B, C-2, D, G-A, Betaglucan, G-Z, Gecmanium (tỉ lệ 6000 phần triệu, nhiều hơn nhân sâm 18 lần-325 phần triệu), Chất chống oxy hóa (nồng độ rất cao – khoảng 24.000 I.U ‘s), Adenosine, Vitamin B, vitamin C, các khoáng chất, các enzyme và axit béo thiết yếu.
Trong tất cả các loại nấm linh chi, hồng chi là loại bổ và quý hiếm hơn cả, với hàng loạt công dụng so với tương đương với những loại linh chi khác như:
- Chữa bệnh cao huyết áp
- Trị đau nhức, mệt mỏi, viêm khớp
- Giúp an thần, chống suy nhược thần kinh kéo dài
- Trị các chứng chán ăn, mất ngủ
- Chống béo phì, giúp giảm cân hiệu quả
- Chống ung thư, kháng siêu vi
- Trợ tim, chống xơ vữa thành động mạch
- Tăng cường hoạt động của nang thượng thận
- Điều trị các bệnh liên quan đến dạ dày, tá tràng
- Điều trị bệnh tiểu đường
- Chữa bệnh gan, viêm gan mãn tính, gan nhiễm mỡ, viêm thận, viêm phế quản
- Ngăn chặn quá trình lão hóa. Chống oxy hóa tế bào. Khử các gốc tự do. Làm trẻ hóa cơ thể, gia tăng tuổi thọ. Chống các bệnh thường gặp ở tuổi già
Ngày nay người ta biết trong nấm Linh chi có germanium giúp tế bào hấp thụ oxy tốt hơn; polysaccharit làm tăng sự miễn dịch trong cơ thể, làm mạnh gan, diệt tế bào ung thư; acid ganodermic chống dị ứng, chống viêm. Hiện tại, nấm linh cho đã được trồng rộng rãi nhưng đương nhiên chất lượng chất không bằng những cây nấm mọc trong tự nhiên.
Vì chứa rất nhiều giá trị dinh dưỡng cũng như càng hoạt chất tốt cho cơ thể, phòng chống bệnh tật, lại khó trồng và hiếm nên nấm linh chi được bán với giá từ 800.000 – hơn 5.000.000 đồng/1kg tùy theo từng loại như Thanh chi, Hồng chi, Hắc chi, Bạch chi, Hoàng chi, Tử chi và theo xuất xứ như ở Việt Nam, Hàn Quốc,… Dù rằng giá khá đắt nhưng nấm linh chi vẫn là một trong những thực phẩm được săn lùng bởi tính bổ và công dụng của nó đối với sức khỏe.
Nấm rơm
Nấm rơm hay nấm mũ rơm là một trong những loại nấm nổi tiếng và phổ biến nhất ở Việt Nam và thuộc họ nấm lớn sinh trưởng, phát triển từ rơm rạ. Nấm có nón xốp, nhỏ còn cuống nấm thì mềm và giòn, màu xám đậm ở nơi nhiều ánh sáng.
Nấm rơm mọc rất phổ biến, đặc biệt ở các vùng làng quê nước ta vì có nhiều rơm rác, thích hợp cho môi trường sinh sống của chúng. Nấm hương rất giàu dưỡng chất, đặc biệt là các các chất khoảng cần thiết cho cơ thể như đạm (thành phần đạm chứa hàm lượng cao lại đầy đủ các acid amin cần thiết mà cơ thể không tự tổng hợp được, còn hơn cả trong thịt bò và đậu tương), chất béo, bột đường chiếm, chất xơ, các yếu tố vi lượng là Ca, Fe, P và các vitamine A, B1, B2, C, D, PP…mà cơ thể không thể tự tổng hợp một lúc.
Nhờ có nhiều chất dinh dưỡng tốt cho cơ thể, nấm rơm đồng thời cũng là một loại thuốc cho sức khỏe khi có thể chữa:
- Bệnh thiếu máu: bản thân nấm rơm mang tính hàn, có tác dụng khử nhiệt, làm hạ cholesterol và tiêu thực, đồng thời bổ máu.
- Ngăn ngừa ung thư: trong nấm rơm có một loại hoạt chất là protid dị chủng. Chính vì thế, nên khi ta ăn thường xuyên loại nấm này thì sẽ giúp cho cơ thể nâng cao khả năng chống ung thư.
- Tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể: Các polysaccharide trong nấm có khả năng hoạt hóa miễn dịch tế bào, thúc đẩy quá trình sinh trưởng và phát triển của tế bào lympho, kích hoạt tế bào lympho T và lympho B.
- Còn là thức ăn rất tốt cho những người bị cao huyết áp, rối loạn lipid máu, vữa xơ động mạch, tiểu đường, ung thư và các bệnh lý mạch vành tim.
Bổ dưỡng là vậy, lại có nhiều công dụng giúp cơ thể chữa được nhiều bệnh nhưng giá của nấm rơm khá rẻ, chỉ dao động từ 80.000 – 100.000 đồng/1kg tùy theo còn non hay đã già chín, tươi hay khô. Thêm lưu ý nữa là ta không nên ăn quá nhiều nấm rơm nếu không cơ thể sẽ bị thừa chất. Nấm rơm cũng được nấu, chế biến với thịt bò, thịt lợn, nấu lẩu, thậm chí để kho với thịt gà và thịt heo, để nướng với thịt lươn hoặc kho chay tạo thành những món ăn thật ngon và phong phú, tốt cho sức khỏe con người.
Nấm hương
Nấm hương hay còn được gọi là nấm đông cô có mùi khá thơm, tròn hình chiếc ô con con, có màu nâu sẫm khi đã chín, được mệnh danh là loại “thần dược” ngon miệng.
Theo từ điển bách khoa toàn thư Wikipedia, trong nấm hương có chứa rất nhiều đạm, và ngoài ra thì các loại chất khoáng cũng đặc biệt phong phú như: vitamin C, B, tiền vitamin D, canxi, Niacin, nhôm, sắt, magiê…cần thiết cho cơ thể. Thêm vào đó, hơn 30 loại enzym (giúp cơ thể tổng hợp các chất cùng thức ăn tiêu hóa, cần thiết cho nhiều tuyến và hệ bên trong) cùng các acid amin (các loại vi khoáng dưới dạng protein) đều được tìm thấy, tất cả chúng đều là những enzym và vi chất hiếm, cơ thể không thể tự tổng hợp được. Mới đây, các nhà khoa học cũng đã chiết xuất được hai loại chất Lentinan và Lentinula Edodes mycelium (LEM) từ nấm hương, hai loại chất rất hiếm và dùng để làm dược liệu chữa ung thư.
Sau đây là một số những công dụng của nấm hương:
- Giải độc và bảo vệ gan: nhờ các polysaccharide trong nấm hương có khả năng hoạt hoá miễn dịch tế bào, thúc đẩy quá trình sinh trưởng và phát triển của tế bào lympho, kích hoạt tế bào lympho T và lympho B giúp thải độc cho cơ thể.
- Tăng cường hệ miễn dịch: các nhà khoa học đã khẳng định nấm hương có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể, giúp chống lại các căn bệnh theo tự nhiên.
- Ngăn ngưa ung thu: một chất hóa học đặc biệt mang tên AHCC có trong nấm hương – một loại hợp chất pha trộn các axit amin, polisaccarit và khoáng chất, có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch bằng cách gia tăng số lượng các tế bào giúp cơ thể chống lại sự nhiễm trùng, và ngăn chặn sự phát triển của khối u.
- Cần thiết cho những người hóa trị: một nghiên cứu tại Nhật cho thấy, những bệnh nhân ung thư đang hóa trị nếu dùng thêm Lentinan thì hiệu quả hóa trị sẽ tăng lên, khả năng sống sót cao hơn và sự tiến triển của ung thư sẽ bị kìm hãm. Vì vậy ở Nhật, Lentinan đã được chấp nhận như một liệu pháp phụ trợ trong tiến trình dùng hóa trị liệu.
- Bổ thận tráng dương: kích thích tiêu hóa, thích hợp cho những người yếu sinh lý, hay đau lưng mỏi gối, ăn uống không ngon miệng.
- Ngoài ra nấm hương còn được coi là thực phẩm cho những người bị thiếu máu do thiếu sắt, cao huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu, trẻ em suy dinh dưỡng…
Nấm hương được đánh giá là một loại thực phẩm vừa thơm ngon, lại bổ dưỡng, có nhiều dược tính, phù hợp với nhiều lứa tuổi tuy nhiên ta lại không nên ăn quá 50gr một ngày để tránh bị đầy bụng, khó tiêu hay thừa chất, hại sức khỏe.
Hiện tại, trên thị trường, 1kg nấm hương được bán với giá dao động từ 350.000 – 400.000 đồng tùy theo loại khô hay tươi, rời hay xâu lạt. Nếu tính ra thì mỗi ngày 50gr, một tuần chỉ 2 lần ăn, như vậy 1 kg sẽ ăn được rất lâu và rẻ, phù hợp với túi tiền nhiều người, nhất là khi nấm đông cô vừa ngon lại bổ dưỡng.
Nấm mộc nhĩ đen
Là một loại nấm quen thuộc và phổ biến nhất, mọc nhĩ còn được biết đến với tên gọi khác nhau như nam tai mèo, nấm mèo, hắc mộc nhĩ, mộc nhu, mộc tung, mộc nga, nhĩ tử, vân nhĩ… Có hình dạng đặc trưng là hình tai mèo đen hoặc màu tím, nâu nhạt; cùng với một lớp lông mỏng phủ bên trên, mộc nhĩ là ăn có độ dai giòn sần sật rất ngon.
Theo nghiên cứu đã thống kê, giá trị dinh dưỡng có trong nấm mộc nhĩ rất cao, với lượng các vi chất khoáng phong phú có trong 100gr nấm là 293.1 Kcal, 0.2g chất béo lipid, 10.6g protein, 65g đường glucid, 5.8g tro, 185mg sắt, 375mg canxi, 201mg phốt pho và 0.03mg caroten. Độ đa dạng về dưỡng chất cũng giúp mộc nhĩ có nhiều công dụng chữa bệnh khi được chế biến thành những món ăn ngon miệng như sau:
- Chống nghẽn mạch, giảm mỡ máu: 50g thịt nạc, 10g mộc nhĩ, 3 lát gừng, 5 quả táo tàu đen với khoảng 800ml nước, sắc đến khi còn khoảng 1/4, nêm thêm muối ăn ngày 1 lần, ăn liên tục trong 1 tháng sẽ giúp giảm mỡ máu đối với người có mỡ máu cao.
- Hỗ trợ điều trị tai biến mạch máu não, chống đông máu: Lấy 100g nấm tuyết, 100g mộc nhĩ ngâm nở, rửa sạch, xé nhỏ, 50g dưa chuột thái lát. Nấm chần với nước sôi, dội với nước lạnh để táo nước, rưới lên dầu ăn, nêm gia vị vừa ăn, ăn ngày 1 lần.
- Chữa đại tiện, tiểu tiện ra máu: Sao tồn tính 50g nấm mộc nhĩ, tán nhuyễn rồi uống ngày 2 lần.
- Trị ho, ho có đờm: Nấu 15g đường với 20g mộc nhĩ với nước, uống thay nước trong ngày.
- Chữa táo bón: Lấy 30g hải sâm, 200g lòng già lợn, 30g mộc nhĩ. Lòng rửa sạch, cắt khúc nhỏ vừa ăn, nấu chung với hải sâm và nấm mộc nhĩ, nêm gia vị vừa dùng. Ăn trong ngày sẽ giảm triệu chứng táo bón.
- Trị chứng rong kinh: Mộc nhĩ 30g làm sạch, xào lửa nhỏ rồi thêm 300ml với 15g đường cát, nấu chín rồi ăn sẽ giảm triệu chứng rong kinh đáng kể
- Hỗ trợ giảm cân: Mộc nhĩ chính là thực phẩm hỗ trợ giảm cân tuyệt vời, tốt cho người thừa cân béo phì nhờ hoạt chất cân bằng cholesterol trong máu. Sẽ là một trong những lựa chọn hoàn hảo cho các chị em.
- Giúp xương chắc khỏe: Hàm lượng protid, canxi, phốt pho, sắt cùng các vitamin có trong nấm tốt cho xương, giúp xương chắc khỏe, những bệnh nhân có bệnh về xương thường được khuyên sử dụng nấm mộc nhĩ trong bữa ăn hằng ngày.
- Ngoài ra, mộc nhĩ còn chống ung bướu, chống viêm, giảm mỡ máu, hạ lượng đường trong máu, chống oxy hóa, bảo vệ tim mạch, chống đông máu…
Tuy nhiên, phụ nữ có thai và người tiêu hóa kém không nên ăn nhiều mộc nhĩ cũng như trước khi chế biến, không ngâm mộc nhĩ quá lâu trong nước hoặc ngâm nước nóng, và không được ăn mộc nhĩ còn tươi.
Nấm mộc nhĩ là một loại nấm có giá khá rẻ vì dễ trồng và dễ tìm thấy, bởi vậy, giá của 1kg mộc nhĩ rơi vào tầm khoảng từ 350.000 – 400.000 đồng. Mỗi lần nấu bạn chỉ cần 1 – 2 lạng là đủ một bữa cho cả nhà rồi, vừa thơm ngon lại vừa bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe.